Auteur Daan Raemaekers
De prehistorie is een periode waarover de archeologie per definitie de enige informa-tiebron is. Dat wil niet zeggen dat het grote publiek hierover alleen via archeologen geïn-formeerd wordt: er zijn veel wijzen waarop de beeldvorming van de prehistorie tot stand komt. In eerste instantie kan gedacht worden aan films (zie bijvoorbeeld Holtorf 2005),maar er zijn nog veel andere mogelijkheden om de prehistorie te vertalen naar beeldvor-ming voor het grote publiek. Eerder ging in Paleo-aktueel de aandacht uit naar de verbeel-ding van de prehistorie door middel van speel-goed (Raemaekers & Van Oorsouw 2012), waarbij geconcludeerd werd dat de fabrikanten steeds teruggrepen op hetzelfde cliché van de holbewoner, met knots en berenvel.
In deze bijdrage staat de postzegel met de afbeelding van een prehistorisch thema centraal. De stelling die hier geïllustreerd wordt, is dat postzegels een graadmeter zijn van de maatschappelijke relevantie van dat thema. Zo werd er in Nederland voor gekozen om in 2008 een postzegel te wijden aan 125 jaar ANWB en niet aan 90 jaar Biologisch-Archaeologisch Instituut. Dit is een keuze die primair is ingegeven door de maatschappe-lijke relevantie van een onderwerp en daar-naast door de economische waarde ervan. Postzegels worden namelijk over de hele wereld verzameld, waarbij naast landen-verzamelingen thematische verzamelingen gebruikelijk zijn. Aansluiten bij veelvuldig verzamelde thema’s betekent dat er internationaal veel postzegels verkocht worden. Het onderzoek is uitgevoerd op basis van verschillende websites waarop overzichten worden gegeven van postzegeluitgiften, geordend per land en jaar. Deze verzamelingen zijn thematisch ontsloten en doorzocht op postzegels met de thema’s ‘archeologie’ en ‘prehistorie’. De postzegels zijn vervolgens in een database verzameld waarbij afbeelding, jaartal en land zijn opgenomen. Er zijn twee kanttekeningen te plaatsen bij de kwaliteit van de database. Ten eerste is het mogelijk dat er postzegels ontbreken als ze in de webcatalogi niet zijn ondergebracht bij de genoemde thema’s. Ten tweede is het soms onduidelijk uit welke periode een afgebeelde archeologische vondst dateert. Dat is primair een iconografisch probleem: de auteur kent de materiële cultuur van de Europese prehis-torie niet uit zijn hoofd en in sommige gevallen kan de opname, dan wel uitsluiting in de database onterecht zijn. Het onderstaande onderzoek is gebaseerd op absolute aantallen omdat zelfs in landen waar prehistorie een populair thema is voor postzegels, het propor-tioneel nog steeds om een kleine groep gaat.
Het artikel is te lezen in Paleo-aktueel Nr 26 (2015) https://ugp.rug.nl/Paleo-aktueel/article/view/36144/33585
