Een klein hunebed, midden tussen de weilanden bij Eext. Het is al in de achttiende eeuw onderzocht. Toen zijn er ‘omgekeerde urnen’ in gevonden. Misschien zijn in dezelfde tijd een paar van de draagstenen weggehaald, misschien ook wel veel langer geleden. De plekken waar de stenen stonden, worden nu aangegeven door cement.
Beschrijving en details van D12
nummer D12
naam Eext (Eext-es)
eigennaam –
gemeente Aa en Hunze
eigenaar / beheerder Provincie / Het Drentse Landschap
lengte / breedte 6,8 m / ca. 2,8 m
oorspronkelijk aantal zijstenen / dekstenen 8 / 4
ingangspartij deze heeft oorspronkelijk bestaan uit één paar poortzijstenen
steenkrans –
oriëntatie 155º 30´
coördinaten N 53 00.890; E 006 43.414
topografische aanduiding 244.70/559.48
Bijzonderheden: D12 wordt voor het eerst vermeld door J. van Lier in 1756. Volgens van Lier zouden er ‘urnen in omgekeerden stand door eene voorzichtige hand’ gevonden zijn. In zijn boek uit 1760 beeldt hij een kraaghalsflesje af (pl. III : 5). In 1952 is het monument door Van Giffen onderocht in verband met een later dat jaar uitgevoerde restauratie.
Cup marks
Hunebed D12 is een bijzonder hunebed. Deksteen y bevat een rij cup marks waarnaast nog twee cup marks aangebracht zijn. De cup marks zijn op overzichtsfoto’s duidelijk zichtbaar. De rij bevat vijf cup marks.
De twee cup marks ernaast kunnen ooit een rij gevormd hebben met andere cup marks maar deze zijn door verwering niet meer te zien of ze zijn nooit gemaakt. De cup marks lijken parallel aan elkaar te lopen. De deksteen bestaat uit graniet.
3D model
Onderzoek
In een artikel in Paleo-aktueel nr. 24 uit 2013 wordt het idee van een onveranderlijkheid van de Drentse hunebedden onderzocht door de onderzoeksgeschiedenis van hunebed D12-Eexteres te ontrafelen. Hieruit wordt duidelijk dat hunebedden niet per definitie onveranderde relicten uit een ver verleden zijn. In plaats hiervan lijkt het zinvol te spreken van de culturele biografie van het hunebed: de individuele levensloop van elk Drents hunebed. Deze publicatie is een voorstudie van een project waarbij de onderzoeksgeschiedenis van alle Nederlandse hunebedden in kaart wordt gebracht. Paleo-aktueel Nr. 24 (2013). https://ugp.rug.nl/Paleo-aktueel/article/view/36169/33621
Professor Van Giffen op bezoek bij D12 in 1918
In 1918 heeft de beroemde professor Van Giffen het hunebed D12 bezocht. Op een “ruig” terreintje op de Kampakkers bij Eext, overwoekerd door struikgewas (Van Giffen vermeldt zelfs dat het een vlier en een lijsterbes betreft) treft de archeoloog dit kleine gehavende hunebed aan. De 3 dekstenen steunen aan de ZZ op de 3 zijstenen maar aan de NZ liggen ze op de grond omdat daar de zijstenen ontbreken. Ook is er nog slechts 1 sluitsteen. Hij sluit de mogelijkheid echter niet uit dat die nog onder de grond zitten. Bij een later onderzoek (1952) is daar echter niets van gebleken. De Provincie kreeg het monument in 1872 van de Markegenoten van Eext kado.
Het standpunt van de fotograaf is op onderstaande plattegrond met een oog aangeduid.
Plattegrond van D12 uit 1925
Uit A.E. van Giffen, De hunebedden in Nederland, Utrecht 1925-1927, plattegrond. D12
Copyright Rijksuniversiteit Groningen, Groninger Instituut voor Archeologie. Mede mogelijk gemaakt door het Wetenschappelijk Fonds van de DPV.
D12 als pentekening door Arie Goedhart
Arie Goedhart heeft alle hunebedden vastgelegd als pentekening. Het complete overzicht is te zien op www.hunebednieuwscafe.nl
