Aan een kruispunt van bospaden staat dit hunebed. Het is opgegraven in 1918 door de Groningse archeoloog Van Giffen. Hij vond scherven van aardewerk buiten het hunebed, een teken dat de mensen hier vroeger offers brachten of dodenmaaltijden hielden.
Beschrijving en details van D30
nummer D30
naam Exloo-Noord (Exlooërbos)
eigennaam –
gemeente Borger-Odoorn (was: Odoorn)
eigenaar / beheerder Rijk / Staatsbosbeheer
lengte / breedte 7,3 m / 3,4 m
oorspronkelijk aantal zijstenen / dekstenen 8 / 4
ingangspartij bestaat uit één paar poortzijstenen
steenkrans –
oriëntatie 167º
coördinaten N 52 53.492; E 006 50.740
topografische aanduiding 253.17/545.94
Bijzonderheden: D30 wordt voor de eerste keer vermeld in 1818 door R. Boelken. In 1918 werd het onderzocht door Van Giffen en in 1985 vond een nader onderzoek van het restant van de dekheuvel plaats door J.N. Lanting. Bij de opgraving van 1918 werden in de kelder de resten gevonden van ca. 80 stuks TRB-aardewerk, daterend uit de horizonten 1, 2, 3 en 4. Op een viertal plaatsen in of onder de dekheuvel trof Van Giffen TRB-aardewerk aan, vondsten die nu als rituele offers worden geïnterpreteerd. Bij het onderzoek van 1985 konden twee fasen worden herkend in de dekheuvel. De eerste heuvel heeft zeker niet alle stenen aan het oog onttrokken en hetzelfde geldt voor de ophogingsfase, die op zijn laatst uit de Vroege Bronstijd dateert (2000- 1600 v. Chr.). D30 werd gerestaureerd in 1918 en 1992. Bekladding in 2005 kon ongedaan gemaakt worden ten koste van de bijzondere mossen en korstmossen.
3D model
Professor Van Giffen op bezoek bij D30 in 1918
“Het hunebed is weliswaar onvolledig ( 2 dekstenen waren manco) doch de oorspronkelijke staat is gemakkelijk herkenbaar”, schreef Van Giffen 1925. Ook het restant van de dekheuvel vond hij “zeer in het oog springend”. Hij telde 2 dek-, 2 sluit-,8 zij-, en 2 poortstenen. Behalve één deksteen, alle min of meer in situ. De entourage is inmiddels radicaal veranderd: Toen ‘op de grote stille heide’ en nu midden in de bossen van boswachterij Exloo. De Provincie ontving het monument in 1871 van een particulier ten geschenke.
Het standpunt van de fotograaf is op onderstaande plattegrond met een oog aangeduid.
Plattegrond van D30 uit 1925
Uit A.E. van Giffen, De hunebedden in Nederland, Utrecht 1925-1927, plattegrond. D30
Copyright Rijksuniversiteit Groningen, Groninger Instituut voor Archeologie. Mede mogelijk gemaakt door het Wetenschappelijk Fonds van de DPV.
D30 als pentekening door Arie Goedhart
Arie Goedhart heeft alle hunebedden vastgelegd als pentekening. Het complete overzicht is te zien op www.hunebednieuwscafe.nl
