Een van de acht ‘hunebeddenparen’ van Drenthe staat hier. D50 is een van de mooiste hunebedden van Nederland. Het is vrij groot (17 meter), vrij compleet en heeft nog een prachtige krans van stenen. Zijn broertje D51 steekt daar wat schraal bij af.
Beschrijving en details van D50 en D51
nummer D50
naam Noordsleen-Noord (Middeles)
eigennaam –
gemeente Coevorden
eigenaar / beheerder Rijk / Staatsbosbeheer
lengte / breedte 17,0 m / 4,4 m
oorspronkelijk aantal zijstenen / dekstenen 16 / 8
ingangspartij heeft oorspronkelijk bestaan uit twee paar poortzijstenen
steenkrans nog grotendeels intact
oriëntatie 88º
coördinaten N 52 47.761; E 006 47.222
topografische aanduiding 249.40/535.22
Bijzonderheden: D50 wordt voor heet eerst aangeduid op de Hottingerkaart (1788-1792). De kelderinhoud is nooit wetenschappelijk onderzocht. Restauraties vonden plaats in 1962 en 1998. D50 vormt een paar met D51.
nummer D51
naam Noordsleen-Noord (Achteres)
eigennaam –
gemeente Coevorden
eigenaar / beheerder Rijk / Staatsbosbeheer
oorspronkelijk aantal zijstenen / dekstenen 14 / 7
ingangspartij heeft oorspronkelijk uit twee paar poortzijstenen bestaan
steenkrans –
oriëntatie 74º
coördinaten N 52 47.686; E 006 47.171
topografische aanduiding 249.36/535.08
Bijzonderheden: voor de vroegste vermelding zie D50. Restauraties en onderzoek vonden plaats in 1962. Van Giffen moest daarbij vaststellen dat de kelder van dit grafmonument ‘sterk doorwoeld’ was. Het hunebed vormt een paar met D50.
3D modellen
D50 – Noord Sleen by Groningen Institute of Archaeology on Sketchfab
D51 – Noord Sleen by Groningen Institute of Archaeology on Sketchfab
D50 en D51 in publicaties
Bakker, J.A., 2012: Augustus 1856: George ten Berge tekent de hunebedden bij Schoonoord, Noord-Sleen en Rolde, Nieuwe Drentse Volksalmanak 129, 211 – 223.
Professor Van Giffen op bezoek bij D50 en D51 in 1918
D50 – Een hunebed weliswaar “in gehavenden staat”, maar volgens Van Giffen was de oorspronkelijke toestand nog gemakkelijk herkenbaar. Er zijn nog 7 dekstenen, alle in de kelder gegleden, terwijl er 1 (de 5e) ontbreekt. De sluit- en zijstenen zijn er nog en vele in situ, zodat de oorspronkelijke lengte (17 m) en breedte (4,4 m) nog waren vast te stellen. Opmerkelijk is dat hij wel speciale melding maakt van de fraaie platte zijden van vele stenen, maar niet van de 11 nog aanwezige kransstenen; de grootste die bij hunebedden in Drenthe te vinden zijn. Echter: er staan er nu maar liefst 24 ! Tot voor kort wist niemand waar die extra stenen vandaan waren gekomen. Hierop door mij opmerkzaam gemaakt, vond provinciaal archeoloog Van der Sanden in de archieven het antwoord: Van Giffen vond ze in 1965 onder de grond en richtte ze weer op! Het hunebed werd in 1870 door de Staat van de Markgenoten van Noord-Sleen aangekocht. Een kruisvormige wijzer met het opschrift Rijks-Eigendom zorgt er voor dat daar bij de bezoeker geen twijfel over bestaat. Ze stonden in Van Giffen’s tijd bij alle rijkshunebedden. De linker eik heeft het tot 1998 volgehouden.
D51 – De foto biedt een ruïneuze aanblik van wat eens eens een steengraf was. Dat vond Van Giffen ook: “Het hunebed verkeert in zeer gehavenden staat”, hoewel hij de oorspronkelijke toestand nog “herkenbaar” achtte. Daar de sluitstenen en enkele zijstenen zich nog in vrijwel in situ bevonden, kon hij de oorspronkelijke afmetingen ( 12,3 bij 3,5 m) inschatten. Met de overgebleven dekstenen was het droevig gesteld: van mogelijk 3 stuks trof hij slechts fragmenten aan. Opmerkelijk is dat in deze gestoorde toestand de ingangspartij met 3 poortstenen vrijwel in situ nog duidelijk aanwezig was. In 1870 werd het gehavende monument rijkseigendom.
Het standpunt van de fotograaf is op onderstaande plattegrond met een oog aangeduid.
Plattegronden van D50 en D51 uit 1925
D50
D51
Uit A.E. van Giffen, De hunebedden in Nederland, Utrecht 1925-1927, plattegrond. D50 en D51
Copyright Rijksuniversiteit Groningen, Groninger Instituut voor Archeologie. Mede mogelijk gemaakt door het Wetenschappelijk Fonds van de DPV.
D50 en D51 als pentekening door Arie Goedhart
Arie Goedhart heeft alle hunebedden vastgelegd als pentekening. Het complete overzicht is te zien op www.hunebednieuwscafe.nl
